Претходно
„Прегорување“ од работа: Ова се синдромите на „burnout“ синдромот
Се повеќе луѓе се жалат на замор, исцрпеност, фрустрација и незадоволство од работата. Кога ќе го слушнеме ова, прво помислуваме на зголемената исцрпеност, поточно на синдромот „burn out“ на работното место. Дознајте што велат психолозите за овој синдром.
Хроничен стрес
Синдромот „прегорување“, односно состојба на хроничен стрес, е физичко, емоционално и ментално исцрпување, како и чувство на неефикасност и недостаток на успеси. Треба да се има предвид дека исцрпувањето не го предизвикуваат само лошите услови на работа, бидејќи во таква ситуација можеме да се најдеме ако ја сакаме нашата работа. Луѓето со изразен мотив за успех во компаниите каде се блокира нивната иницијатива, каде има високи нивоа на стрес и фрустрација, честопати стануваат подложни на „прегорување“. Причината лежи во превисоките барања од себе и во обидот да ги постигнат своите организациски цели што е можно поефикасно. На овој синдром се особено изложени амбициозните луѓе, кои често заради нивниот став дека можат да сторат сè, не забележуваат дека полека „согоруваат“. Тие работат многу долго, преземаат премногу тешки задачи и создаваат голем притисок врз самите себе за да го направат тоа. На крајот, тие веќе не можат да функционираат ефикасно на лично или професионално ниво. Сепак, тоа не се случува одеднаш. Нашето тело и ум ни испраќаат предупредувања, па затоа е многу важно да ги препознаете сите симптоми на синдромот на „прегорување“.
Четири фази:
1. Првата фаза вклучува физичка, ментална и емоционална исцрпеност, што може да се препознае од фактот дека при враќањето од работа се чувствуваме толку уморни што ни се чини дека не сме во состојба да функционираме.
2. Следната фаза е срам и сомнеж, што се рефлектира во прашањето за нечии компетенции и способности за извршување на работата и се рефлектира во фактот дека лицето се грижи дали колегите ќе почнат да забележуваат дека не се во можност да ги извршуваат задачите. Постои чувство на губење на контролата над животот, како и страв, несигурност и беспомошност.
3. Третата фаза е цинизам и неосетливост. Лицето се обидува да изгради ѕид околу себе за да се заштити од чувство на ранливост и несигурност. Тоа прибегнува кон стратегијата „Јас сум многу силен/силна и ништо не ме допира“, што предизвикува тоа да биде одбивно, така што луѓето го избегнуваат ова лице. Оваа фаза има краткорочни ефекти, но задачите кои му се поставени – по некое време – исто така, стануваат товар за него. Во оваа фаза може да се појават кардиоваскуларни проблеми.
4. Во последната, фаза на неуспех, беспомошност и криза, организмот се откажува психолошки и физички, одбраната слабее, а се чувствува презаситеност и страв, беспомошност и тага. Тогаш тоа е дезориентирано, не знае што да прави и како да се справи со чувствата што се појавуваат. Оваа фаза е потенцијална опасност, но и можност за надминување на кризата.
Систем за превенција
За жал, не постои универзален рецепт за превенција од синдромот на „прегорување“ а ова се некои од начините што може да помогнат:
– Управување со времето, затоа што ако не го планирате ќе се соочите со прекумерна работа, неисполнување на планот и со тоа „губење време“ на работи што можевте да ги направите поефикасно.
– Управување со вашите емоции и создавање на слика за себе како вредно човечко суштество, независно од сработеното.
– Поставување цели и дефинирање на вредносен систем во животот, што ќе ви овозможи да имате точна идеја за тоа што е важно за вас и што сакате да постигнете.
Систем за надминување на синдромот
Начини за надминување вклучуваат наоѓање професионалец што ќе ви помогне:
- соочување со негирањето и давањето лажни надежи кои прават да се чувствувате беспомошно,
- справување со чувство на вина, вознемиреност, лутина и самоповредување и
- усвојување на нови механизми и вештини за надминување на проблемите, како и спречување на нови.
Важни совети:
– Одморете се кога чувствувате дека е време за тоа;
– Научете да кажете „не“ и асертивно да изразувате желби, мислења, уверувања и чувства;
– Научете да подредувате приоритети и да се справувате со задачите што се итни и важни;
– Практикувајте физичка активност најмалку трипати неделно;
– Најдете време за себе и правете нешто што ве исполнува;
– Опкружете се со луѓе со кои се чувствувате безбедно и кои се вашиот систем за поддршка;
– Научете да ги препознавате симптомите за да можете навремено да реагирате на нив и да спречите „прегорување“.
Можеби сакате да прочитате и дека зад овие фрази што ви ги кажуваат колегите на работа се крие пасивна агресија.
