Претходно
Истражувањата откриваат: Кучињата и луѓето стареат на ист начин
Додека ги истражувале кучињата, научниците откриле различни откритија во врска со стареењето на човекот, вклучително и тоа како луѓето со различни карактери го доживуваат процесот на стареење и како му се спротивставуваат.
Основата на научните истражувања беше идејата дека кучињата се како луѓето, освен што стареат побрзо. Колумнистот од „Њујорк Тајмс“, Џејмс Горман, вели дека кучињата се модел на стареење на луѓето од научна гледна точка и се вид што им овозможува на научниците да научат повеќе за тоа како старееме и како подобро да го поднесеме тоа.
Горман делумно ги темели своите тврдења за сличноста на стареењето помеѓу кучињата и луѓето врз резултатите од неодамнешното истражување на Борбала Турчан и нејзините колеги. Турчан, научник од лабораторијата „Clever Dog“ на Универзитетот во Виена, го започнала ова истражување со претпоставка дека промената на карактерот кај луѓето за време на зрелоста не е само можна, туку и многу веројатна.
Виенските научници ги сумираа обемните истражувања за човечкиот карактер во неколку основни размислувања.
„Резултатите од карактеристиките на индивидуите се менуваат со возраста во речиси универзална шема, најчесто наречена созревање на личноста. Постарите луѓе стануваат посовесни, а нивните чувства се постабилни и подоминантни“ – објаснуваат авторите.
Колку и да е точна оваа генерализација од општа перспектива, авторите забележуваат дека се занемаруваат важните индивидуални разлики што ги рефлектираат биолошките фактори, како што се генетските, хормоналните и надворешните фактори, животната средина и животното искуство што можат да придонесат за промена на насоката и на личноста со текот на времето.
Научниците на тој начин сугерираат дека луѓето со позрели одлики се во можност полесно да се справат со животните транзиции и како резултат на тоа може да покажат помалку промени во зрелоста отколку луѓето кои се склони кон возбуда и импулсивност. Тие се соочуваат со потежок пат бидејќи во староста балансираат помеѓу работата, односите и општото приспособување.
Кучињата се добар модел за одделување на овие фактори, делумно затоа што нивното забрзано стареење овозможува да се набљудува процесот за пократок временски период. Покрај тоа, надворешните влијанија врз личноста на кучињата можат да бидат поврзани со третманот што им го даваат нивните сопственици. Сопствениците ги обучуваат помладите кучиња повеќе отколку постарите бидејќи сметаат дека постарите веќе не се склони на учење.
Покрај тоа, постарите кучиња не ја доживуваат истата разновидност на животни ситуации како постарите луѓе затоа што не избираат романтични партнери, не минуваат многу години на работното место и не се свесни за историските и социјалните настани. Сепак, кучињата можат да бидат изложени на фактори како што се промени во семејната структура на сопственикот, преселување и потенцијална загуба на сопственикот поради болест или смрт.
Оваа позадина дава огромна причина за проучување на промените на личноста на кучињата со текот на времето. Сепак, клучната пречка го вклучува начинот на кој истражувачите всушност успеваат да воспостават црти на личноста кај луѓето затоа што тие ќе пополнат едноставен прашалник. Турчан и нејзините колеги дошле до решение. Тие смислиле ВИДОПЕТ, тест за карактерот на кучињата. Во истражувањето учествувале 220 кучиња во серија од 15 ситуации создадени да предизвикаат реакции што потоа може да бидат проценети од научен тим.
Овие 15 експериментално создадени ситуации траеле приближно еден час со пауза од 5 до 10 минути. Тестот се состоел од задачи како што е дозволување на кучето да ја истражува просторијата во присуство на сопственикот, одделување на кучето од сопственикот и следење на упатствата од сопственикот.
Кучињата биле на возраст од 6 месеци до 15 години, а четири години по првичниот тест, 37 биле вратени во лабораторијата за да ги следат промените на личноста со текот на времето. Од видеозаписите на тестовите, истражувачкиот тим развил 70 варијабли базирани на однесувањето за да може да ги процени.
Последователната статистичка анализа ги сумирала овие 70 варијабли на следниве 5 одлики на личноста:
1. Општественост-послушност: начинот на поздравување на експериментаторот, разиграноста со топката, времето потребно за извршување наредби.
2. Независност на активноста: движење низ собата, реакција на одвојување од сопственикот и реакција кога сопственикот го игнорирал кучето и ги гледал сликите на ѕидот од собата.
3. Барање новости: покажување интерес за топката додека играте, душкање или набљудување нов предмет во собата.
4. Ориентација на проблемот: успех во извлекување храна од кафезот.
5. Толеранција на фрустрација: смиреност за време на проблематични задачи и управување со фрустрацијата додека гледаат колбаси пред да им биде дозволено да јадат.
Објаснувајќи ги овие согледувања во врска со активноста и барањето нови работи, авторите забележуваат дека кучињата може да станат десензибилизирани и помалку реактивни на нови стимулации како што стареат. Покрај тоа, тие може да станат подобри во спречувањето на нивните непосредни реакции на предмети и ситуации што им пречат или на активностите што се случуваат околу нив.
Од друга страна, особината на толеранција на фрустрацијата покажа многу мала поврзаност со возраста, пред сè, поради екстремните промени кај неколку кучиња. Дружељубивоста и послушноста, исто така, во основа не покажаа никаква врска со возраста и само пет животни значително се смениле со текот на времето. Авторите тврдат дека оваа карактеристика многу веројатно ќе биде помалку погодена од промените поврзани со стареењето.
Генерално, нивните откритија сугерираат дека промените на личноста се случуваат нерамномерно во текот на животниот век на кучињата и некои поединци значително се разликуваат во развојот на личноста. Без оглед на целокупните трендови забележани од истражувачкиот тим, било забележливо присуството на индивидуални разлики во моделите и промените во растот.
Истите овие резултати вреди да се имаат предвид кога станува збор за луѓето и за промените на личноста. Наместо да гледате на личноста во зрелоста како на низа различни модели или фази, подобро би било да се имаат предвид индивидуалните разлики помеѓу луѓето. Дополнително, бидејќи развојот на кучиња е многу помалку погоден од факторите на животната средина, не можете да ја потцените улогата на надворешните ситуации во насочувањето на степенот и на нивото на промена на личноста.
Накратко, кучињата можат да ви дадат увид во стареењето со назнака дека промените на личноста не треба да се припишуваат само на возраста. Луѓето продолжуваат да се менуваат во текот на својот живот и на тој начин ги рефлектираат индивидуалноста и уникатните животни искуства.
Прочитајте зошто кучињата ги ставаат своите шепи на вас.
