Претходно
Инспиративната приказна на програмерка без рака што ќе ви ја врати вербата дека сè е можно!
Постојат многу различности насекаде околу нас. Ние луѓето колку што сме слични и наликуваме едни на други во повеќе аспекти исто така и многу се разликуваме по одредени нешта. Се разликуваме и по мотивираноста, како и по трудот што го вложуваме за нешто да постигнеме. Важно е дека штом можете нешто да замислите, многу голема е веројатноста дека можете и да го остварите.
Следнава приказна на една програмерка ќе ви ја врати вербата дека сè е можно.
Александра Габоровиќ тврди дека покрај ограничувањата најважно е да се оди со сигурни чекори низ животот и да се обидете да ги остварувате вашите цели без страв.
„Сè е возможно, сè се може. Не треба да ми верувате на зборовите, само обидете се. Потребна е голема желба, силна волја, челични нерви и голтање туѓи глупости, но морам да признам дека потребни се и некои предуслови на чие постоење не можете секогаш да влијаете, но можете да ги промените и прилагодите.
Родена сум без лева рака, но на тоа гледам само како на фактор кој малку ги комплицира работите. Затоа што имав среќа да ѝ се родам баш на мојата мајка, мојата планина која беше професор по физичко воспитување на педагошка академија во Суботица. И откако сум свесна за себеси се сеќавам дека одев на нејзините часови по физичко и само со 4 години им покажував на студентките како да се качат на дрвена шипка висока пет метри. Тренирав пливање, одбојка, кошарка, гимнастика. Знам за една работа која не можам да ја направам – стоење на раце. Меѓутоа, ако доволно ја зајакнам десната рака и ако имам некоја потпора за левата рака и тоа не е невозможно. Останатото е работа на прилагодување.“
Вака ја започнала својата приказна Александра Габоровиќ (44 години), која моментално живее во Белград и е мајка на четиригодишен син, Стефан. Вработена е во Адриа медиа групација на работно место како програмер. Таа има вроден инвалидитет, попрецизно родена е без лева дланка која не се развила. Работи нормално и ги користи двете раце речиси подеднакво, затоа што лакотот ја презел улогата на дланката и тоа благодарение на нејзината покојна мајка која успеала да ја оспособи за живот низ макотрпна и константа борба со лекарите, системот и околината.
„Се сеќавам кога бев мала, а мислам дека тоа не се промени многу, колку се изедначени стекнатиот и вродениот инвалидитет. Колку ме форсираа мене и моето семејство да се направи протеза за да ја употребувам постојано. И понатаму мислам дека тоа е потполно погрешен пристап и секој ден сум сè повеќе убедена во тоа. Затоа што кога детето ќе се роди, мозокот и моториката уште треба да се развиваат, а луѓето се неверојатно прилагодливи суштества. Ако детето се роди со телесен недостаток, всушност тие најрани денови се најважни телото само да пронајде начин како нешто да направи, да фати, да стигне некаде. А, протезата во најраните денови на развој (тука мислам на период веќе од првата година) може да биде само еден отежнувачки фактор кој ги збунува мозокот и телото. Протезите за малите деца кои многу брзо растат не се функционални туку повеќе се естетски.
Друга работа е кога зборуваме за стекнат инвалидитет кога моториката е целосно развиена, а мозокот знае дека има две раце и две нозе и знае како да функционира со нив. Тогаш сум целосно согласна за функционална протеза. Секако, да споменам, тука првенствено мислам на телесни инвалидитети на горните екстремитети, немам искуство со останати видови на инвалидитет. Се сеќавам дека мојата мајка ми зборуваше дека мора да носам протеза за грбот да не ми се искриви, за да бидам прифатена во друштвото и којзнае уште што, но на моја голема среќа не настојуваше. Наместо тоа, ме форсираше на физичка активност на сите начини кои тогаш ми делуваа премногу строги, но таа само се обидуваше да ме осамостои.
Добро се сеќавам и на денот кога ме учеше да врзувам врвки. Два часа седев во кујната на столица додека не успеав. Два часа се вечност за дете – но благодарна сум ѝ.“
Како дете вели дека немала комплекси. Можела исто што и другите деца, да трча, да фаќа топка, да се качува на дрво.
„Навистина немаше игра во која не можев да учествувам. Јасно ми е дека децата кои ме гледаа првпат ме гледаа чудно, но зарем тоа не е нормално и природно? Кога ќе беа задоволни од одговорите и ќе престанеше нивната љубопитност, кога ќе сфатеа дека ништо не ме спречува да играм со нив, одма забораваа. Но, да не биде дека сè беше така идеално, секако дека имаше и избегнување, шепотење зад грб и оговарање, но со тоа се соочуваат сите деца. На тоа сега гледам како на нешто што е нормално, а тогаш многу ми пречеше.“
Постоел период кога имала комплекс поради раката, кога ја криела под јакна или марама:
„Кога бев во тинејџерскиот период, како и сите деца, тогаш некако одеднаш беше пренагласено. Знаете, многу можат визуелно да ги сокријат своите мани, но кај мене тоа не беше случај. Имаше денови кога постојано носев јакна со себеси и ја префрлав преку левата рака за да не се гледа дека немам рака, и во лето и во зима. Тек сега гледам колкав притисок било тоа, но тогаш ми делуваше неопходно.
За време на студирањето кога патував од Суботица до Белград со воз, седев покрај една жена која колку што ме држи сеќавањето, имаше една пократка нога. Во текот на нашиот разговор левата рака цело време ми беше под јакната, а таа ми се обрати со следниве зборови: ‘Знаеш, ние инвалидите треба да се држиме заедно.’ Како да ми удри шамар и со чекан да ме удри по глава – сè одеднаш! Тогаш првпат непосредно се соочив со фактот дека другите ме гледаат како личност со инвалидитет. Тоа всушност беше момент кога удираш со глава во ѕид кој секогаш бил тука, а ти не си сакал да го видиш. Тоа беше момент на прифаќање на еден факт. Но, тоа не значи дека јас се чувствував така“, изјавува гордо Александра.
Таа вели дека ситуациите и проблемите со кои се соочуваат личностите со инвалидитет ги сфатила во целост за време на студирањето. Во текот на студиите две години живеела во студентскиот дом Мика Митровиќ, специјален дом за студенти со инвалидитет или пречки во развојот. Тогаш покрај студирањето почнала да работи, но имала прилика да се запознае со различни животни приказни. Тоа што се истакнало било дека приличен број на лицата со инвалидитет студирале на факултет за Дефектологија и тоа насока која била приближна до нивната дијагноза. Од една страна тоа е сосема нормално затоа што со тие области се најмногу запознаени и тоа им е најблиско.
„Искуството е огромно школо и добар предуслов за успех. Но, секогаш има едно ‘но’! Не можев да го исфрлам впечатокот дека околината, па и семејството толкав фокус ставале на тој аспект од нивните животи, што ништо повеќе од тоа не го сметале за вредно за изучување. Лично јас не знам како гласи мојата дијагноза. Стои некаде на хартија кога ќе затреба, на пример, за кога полагав возачки испит, или за регистрација во бирото, но генерално не ме интересира премногу. Работата е каква што е, тоа не е фокус на мојот живот, играме понатака со картите кои ни се доделени“, објаснува Александра.
„Не паметам премногу ситуации во кои сум третирана како лице со инвалидитет и мислам дека затоа и успеав да бидам ова што сум и таква каква што сум денес – остварена и среќа жена. Многу се сакам себеси каква што сум и без лажна скромност, ако би ја имала таа можност, не сум сигурна дека нешто би сменила. Би било интересно да се види како е да имаш две нормални раце, но она што сме го постигнале во голем дел е обликувано од искуствата што сме ги имале – добри или лоши. И ситуацијата да беше поинаква, да бев родена со две раце не верувам дека ќе ги имав овие искуства на кои се сеќавам и кои ми беа најголемо животно школо.
„Свесна сум дека мојот син е дете на родител со инвалидитет и дека мојот сопруг покрај себе има жена која секогаш ќе привлекува љубопитни погледи и затоа од почеток му давав одговори на сите прашања поврзани за раката. Сè се провлекува низ игра, левата рака ја викаме ‘малечка рака’ и си играме со неа. Го учиме дека има различности кои се нормални и потребни, дека некој има црна коса, а некој руса, дека некој има поголем, а некој помал нос, дека некој има две исти раце, а некој баш и не. И не само него, сепак морам да размислувам и за неговото опкружување, неговите другари и нивните родители. На секое љубопитно прашање давам одговор, покажувам, докажувам што треба и за некоја минута веќе друга тема станува актуелна. Навистина се трудиме да воспоставиме правилен начин, и навистина имам голема среќа што покрај себе имам партнер кој е вистинска поддршка во сето тоа.“
Таа вели дека еднаш била принудена и да носи протеза – прилично нефункционална.
„Металната протеза се навлекува на раката до рамената и со каиши се прицврстува за торзото. Ја носев само еднаш во прво одделение. Беше тоа за време на фестивал за ‘Денот на младоста’ и затоа што според кореографијата беше предвидено сите деца да држат по едно знаменце во секоја рака, на мојата мајка ѝ било кажано дека нема да учествувам доколку не носам протеза. Тоа беше прв и последен пат да дозволи така да ја уценуваат за јас да учествувам во нешто. Беше многу непријатно да се носи таа затегната и тешка протеза. Прилично сум сигурна дека мојата мајка ја фрлила после тоа, затоа што никогаш повеќе не ја видов“, на овој начин Александра ја завршува нејзината животна приказна.
Прочитајте ја и невообичаената животна приказна на Ник Вујичиќ.
